Aparaty stałe grubołukowe

Wspólne cechy aparatów stałych grubołukowych:

  • Wykonane są z drutów okrągłych ze stali nierdzewnej
  • Średnica drutu: 0,8-1 mm
  • Umocowane są do pierścieni na zębach trzonowych (przywiązane lub przylutowane)

 

  1. Łuk W 
  2. Quad-Helix
  3. Bi-Helix
  4. Łuk podniebienny Goshgariana
  5. Modyfikacja łuku podniebiennego
  6. Aparat Nance
  7. Aparat Jones-Jig
  8. Aparat Lip-bumper
  9. Łuk językowy
  10. Łuk EK
  11. Stałe utrzymywacze przestrzeni
  12. Pendulum
  13. Pendex
  14. Aparaty do rozszerzania szwu podniebiennego 

 

 

1. Łuk W

  • Opisany przez Rickettsa
  • Pierścienie zacementowane na górnych I trzonowcach stałych lub II trzonowcach mlecznych 
  • Do pierścieni dolutowany łuk podniebienny
  • Grubość drutu: 0,9 mm
  • Boczne ramiona łuku podniebiennego kontaktują się z podniebienną powierzchnią zębów szczęki
  • Zastosowanie: poszerzanie przedniej części szczęki, szczególnie u pacjentów z Roszczepem

 

2. Quad-Helix

  • Pierścienie zacementowane na I trzonowcach górnych
  • Wykonany z drutu 0,9 mm
  • Ramiona boczne przylegają do podniebiennych powierzchni bocznych zębów szczęki
  • Korpus składa się z 4 okrągłych pętelek, które symetrycznie leżą w przedniej i tylnej części podniebienia
  • Jest dostępny w kilku standardowych rozmiarach lub może być wykonany indywidualnie

  http://drrafehelalam.com/28-Treatments-quad%C2%A0helix#.YBVW4OhKjIU

 

 

 

3. Bi-Helix

  • Pierścienie zacementowane na I trzonowcach górnych
  • Wykonany z drutu 0,9 mm
  • Ramiona boczne przylegają do podniebiennych powierzchni zębów szczęki
  • Korpus składa się z 2 okrągłych pętelek, które leżą w przedniej części podniebienia na wysokości siekaczy bocznych → poprawia to komfort użytkowania aparatu, nie ograniczając jego zastosowania
  • Dostępny jest w kilku standardowych rozmiarach lub może być wykonany indywidualnie

 

 https://www.ddslab.com/orthodontics/arch-development/bi-helix/

 

 

Zastosowanie aparatu Quad-Helix i Bi-Helix:   poszerzenie łuku zębowego górnego

  • Uzębienie mleczne i wczesne mieszane – do 10 roku życia à działanie ortopedyczne + ortodontyczne
  • Uzębienie późne mieszane i stałe à działanie tylko ortodontyczne

 

  • Aparaty mogą być poszerzane w sposób symetryczny lub asymetryczny
  • Aparaty cementuje się w zaktywowanej formie – poza jamą ustną poszerza się aparat o połowę szerokości zęba trzonowego
  • Ponowna aktywacja zalecana jest po 1-2 miesiącach

Modyfikacja wg Bartelsa = Mobile Interoral Arch-System (MIA)

  • Rurki podniebienne mają zmodyfikowany półokrągły kształt
  • Umożliwia to łatwiejsze wysunięcie łuku z rurek w celu aktywowania aparatu

 Ekspander niklowo-tytanowy (NPE)

  • Dostępny w 10 rozmiarach
  • Umożliwia rozszerzanie łuku, rotację i dystalizację trzonowców 

  

  

4. Łuk podniebienny Goshgariana

  • Pierścienie zacementowane na I lub II stałych trzonowcach górnych
  • Wykonany z drutu 0,9 mm
  • Łuk podniebienny może być przylutowany bezpośrednio do pierścieni lub być zamocowany w rurkach 
  • Na środku podniebienia łuk zagina się tworząc literę U otwartą do tyłu
  • Zastosowanie:
  1. Stabilizacja zębów trzonowych
  2. Poszerzenie łuku na wysokości I/II zębów trzonowych
  3. Zwężenie łuku na wysokości I/II zębów trzonowych
  4. Rotacja  I/II zębów trzonowych
  5. Policzkowe torkowanie korzeni zębów trzonowych (dzięki temu wzmocnienie zakotwienia) 
  6. Jednostronny tork do wywołania ruchu zęba przeciwstawnego w płaszczyźnie pionowej
  7. Jednostronna rotacja do wywołania ruchu zęba przeciwstawnego w płaszczyźnie strzałkowej

 

 

 

  https://www.xn--fogszablyozs-ibbe.hu/tudastar/goshgarian-fogszabalyozo-keszulek

 

 

 

5. Modyfikacja łuku podniebiennego Goshgariana

  • Zastosowanie: leczenia zgryzu przewieszonego 
  • Pierścienie i przebieg łuku podniebiennego identyczne jak w klasycznym łuku Goshgariana
  • Różnicą jest budowa ramienia łuku podniebiennego po stronie zgryzu krzyżowego. Pozostawione dłuższe ramię powrotne po stronie przewieszonego zgryzu zagina się tworząc 3 pętelki
    • 1 pętelka rzutuje na przestrzeń między zębem przewieszonym, a dystalnym zębem sąsiednim
    • 2 pętelka ustawiona jest do przodu od pierwszej
    • 3 pętelka jest zakończeniem ramienia, zagina się pod kątem 60 i rzutuje na przestrzeń między pętelką 1 i 2 
  • Ząb w zgryzie przewieszonym ligaturuje się drutem przechodzącym przez wszystkie pętelki i szczelinę zamka, który przyklejony jest na policzkowej powierzchni przewieszonego zęba  

 

Wydawnictwo naukowe UMP



6. Aparat Nance

  • Wykonany z okrągłego drutu 0,9 mm
  • Zacementowany na górnych I trzonowcach stałych 
  • Budowa: Łuk biegnie do tyłu od pierścieni, a następnie zakręca do przodu wzdłuż zębów bocznych w oddaleniu 1,5-3, 5mm.

Na wysokości poprzecznych fałdów podniebiennych wchodzi do płytki akrylowej, która ma kształt motyla i sięga do II przedtrzonowców. Akryl nie może kontaktować się z dziąsłem brzeżnym i brodawką przysieczną!

  • Zastosowanie: Wzmocnienie zakotwienia trzonowców szczęki

http://www.orto-technika.pl/mobile.php?aparat-nance%E2%80%99a,75

 

7. Aparat Jones-Jig

  • Zastosowanie: dystalizacja zębów trzonowych w szczęce
  • Oparty na budowie aparatu Nance
  • Zacementowany na II przedtrzonowcach szczęki (jeśli te nie są całkowicie wyrznięte cementuje się na I przedtrzonowcach szczęki)
  • Wzdłuż powierzchni podniebiennej siekaczy cementowany jest czasem dodatkowy łuk o grubości 0,9 mm, który wzmacnia stabilizację zębów siecznych. Jest on przylutowany do pierścieni na przedtrzonowcach
  • Do policzkowej powierzchni zębów przylutowany jest łuk policzkowy – sięga od I trzonowca do 1/3-1/2 kła. Do łuku przymocowana  jest otwarta sprężyna niklowo-tytanowa, która po aktywacji wywołuje siłę dystalizującą zęby trzonowe. Jest to siła przeciwna do mechanizmu zakotwionego na zębach przedtrzonowych
  • Dystalny koniec łuku policzkowego jest przystosowany do wprowadzenia rurek dla Headgeara

 


 https://www.researchgate.net/figure/Jones-jig-appliance-and-Nance-button-used-as-anchorage_fig1_24184380

 

 

 

 

8. Aparat Lip-bumer

  • Stosowany jest głównie w żuchwie
  • Wykonany z okrągłego drutu o grubości 1,1 mm
  • Zacementowany na I trzonowcach stałych dolnych
  • Biegnie wzdłuż łuku zębowego w przedsionku jamy ustnej
  • Przed wejściem do rurek przymocowanych na pierścieniach, wykonana jest pionowa pętla w kształcie litery U i zagięcie typu bajonet – ułatwia to późniejsze korekty łuku
  • W celu zwiększenia przymocowania aparatu, dowiązuje się łuk drutu ligaturą do pierścieni
  • Jest to aparat częściowo czynnościowy – zmienia równowagę między wargami, policzkami i językiem. Dochodzi do wzrostu napięcia mięśni, a wytworzona siła jest przenoszona na zęby trzonowe
  • Efekt aparatu czynnościowego jest szczególnie osiągany przy zaopatrzeniu aparatu akrylową pelotą lub gumowym wężykiem, które po umieszczeniu w przednim odcinku łuku łuku (od kła do kła) zwiększają powierzchnie kontaktu aparatu z wargą dolną.
  • Zastosowanie:
  1. Zwiększenie poprzecznych i podłużnych wymiarów łuku dolnego
  2. Leczenie małych i średnich stłoczeń – do 4 mm
  3. Kontrola zakotwieni
  4. Korygowanie rotacji
  5. Prostowanie zębów trzonowych 
  6. Aparat eliminujący parafunkcje wargowe i nadmierne napięcie bródkowe

 

3 poziomy przebiegu łuku wg Greenfielda:

  • Poziom I: łuk przebiega na wysokości 1/3 powierzchni wargowej zębów siecznych i doprzednio à uzyskuje się wychylenie zębów siecznych + ekstruzję i prostowanie zębów trzonowych
  • Poziom II:  łuk przebiega 1,5 -2 mm poniżej szyjek zębów siecznych i doprzednio à  zęby przedtrzonowe przesuwają się w strefę neutralną
  • Poziom III: łuk przebiega głębiej w przedsionku, na wysokości dziąsła przyczepionego à intruzja zębów trzonowych  (słaby efekt na wysokości zębów siecznych i przedtrzonowych)

Wg Greenfielda najkorzystniej jest rozpocząć leczenie, gdy korzenie II zębów przedtrzonowych są rozwinięte w ponad połowie (uzębienie późne mieszane i wczesne stałe) 

 

https://triclinium.pl/en/modern-orthodontics/lip-bumper/

 

 

 

9. Łuk językowy

  • Stosowany jest w dolnym łuku zębowym i przebiega po językowej powierzchni zębów
  • W szczęce jest stosowany rzadko. Głównym przeciwwskazaniem jest kontakt zębów siecznych dolnych z łukiem językowym, który przebiegałby na podniebiennych powierzchniach zębów
  • Pierścienie cementowane na stałych I dolnych zębach trzonowych (czasem na II trzonowcach mlecznych)
  • Mocowanie drutu do pierścieni przez lutowanie lub dowiązanie
  • Wykonany z okrągłego drutu 0,9 mm 
  • Przebieg łuku: 
    • W segmencie bocznym na wysokości szyjek zębów w odległości 1-1,5 mm (tak aby nie zaburzał wyrzynania zębów stałych przedtrzonowych i aby nie kontaktował się z mlecznymi trzonowcami)
    • W okolicy kłów łuk zagina się i biegnie w odcinku przednim opierając się na guzkach stałych siekaczy
    • W celu wydłużenia łuku można dodać pionową pętlę U, która ułożona jest mezjalnie w stosunku do pierścieni na zębach trzonowych
  • Zastosowanie: 
  1. Utrzymanie przestrzeni po utracie mlecznych zębów trzonowych 
  2. Zapobieganie pochyleniu stałych trzonowców 
  3. Hamowanie doprzedniego i dotylnego ruchu zębów przednich

https://orto-landia.pl/katalog/aparaty-stale-1/luk-jezykowy-lutowa 

10. Łuk EK 

  • Wzorowany na łuku E wg Angle’a
  • Wykonany z okrągłego drutu 1,1 mm
  • Przebiega po przedsionkowej powierzchni zębów
  • Pierścienie są zacementowane na I trzonowcach stałych
  • Może być stosowany w łuku górnych lub dolnym 
  • Przebieg łuku:
    • Po wyjściu z rurek zamontowanych na policzkowych powierzchniach pierścieni, na łuku wykonane są zagięcia typu bajonet i stopień w kierunku dziąsła à dlatego łuk przebiega w części korzeniowej zębów
    • Dogięty jest jak wewnętrzny łuk dla Headgeara
  • Zastosowanie: poprzeczna ekspansja lub kompresja + odpowiednie dogięcia umożliwiają niewielkie rotacje trzonowców

 

Łuk EK wg Hasunda

  • Wykonany z drutu 0,9 mm
  • Przed rurkami na trzonowcach dogięte są duże okrągłe pętle STOP, które ułatwiają rotacje trzonowców
  • W odcinku przednim wykonany jest stopień w kierunku dziąsła 

11. Stałe utrzymywacze przestrzeni

  • Jednostronne aparaty stałe
  • Zacementowane na trzonowcach mlecznych lub I trzonowcach stałych
  • Zabezpieczają przestrzeń powstałą po utraconych zębach
  • Biegną wzdłuż wyrostka zębodołowego w oddaleniu 1,5 mm i dochodzą do zęba sąsiadującego z luką, z którym kontaktują się powyżej miejsca największego obwodu
  • Wykonane z drutu:
    • Prof. Karłowska: 0,8-  0,9 mm
    • Prof. Jaruzelska: 0,9 – 1,2 mm 
  • Wytworzona przestrzeń powinna być wystarczająco szeroka w wymiarze policzkowo-językowym, aby umożliwić swobodne wyrzynanie zębów przedtrzonowych


https://ziombki.pl/uslugi/ortodontyczny-utrzymywacz-przestrzeni/

12. Pendulum

  • Aparat stosowany do dystalizacji trzonowców szczęki 
  • Został stworzony na bazie aparatu Nance, do którego dołączono 4 drutu kotwiące i 2 sprężyny z drutu TMA
  • Oprócz dystalizacji dochodziło do przesunięć zębów trzonowych w kierunku podniebiennym, co groziło powstaniem zgryzu krzyżowego

http://www.orto-technika.pl/aparat-pendulum.html

13. Pendex

  • Modyfikacja aparatu pendulum
  • W akrylową część aparatu wbudowano śrubę ekspansyjną

 https://www.protecdental.com/files/pendexpng 

14. Aparaty do rozszerzania szwu podniebiennego 

Aparat wg Derichsweilera

  • Druciane uszka od strony podniebiennej pierścieni, które stanowią element retencyjny
  • Część akrylowa obejmuje powierzchnie podniebienne wszystkich zębów, oprócz zębów siecznych 
  • W akrylowej części aparatu umieszczona jest śruba poszerzająca  

Aparat wg Derichsweilera z modyfikacją Karłowskiej

  • Do pierścieni dolutowane są rurki, które stanowią element kotwiący sprężyny agrafkowe
  • Umożliwia to „odpinanie” płyty akrylowej od pierścieni i utrzymanie właściwej higieny jamy ustnej 

Aparat wg Haasa

  • Płyta akrylowa aparatu jest ograniczona, nie kontaktuje się ani z zębami, ani z pierścieniami 

http://ortomikar.pl/pl/ortodoncja 

Aparat wg Isaacsona

  • Do drutu łączącego pierścienie bezpośrednio dolutowana jest śruba Minne Expander 

Aparat wg Biedermanna

  • Wykorzystuje specjalną śrubę Hyrax
  • Śruba pozwala uzyskać poszerzenie od 7 do 15 mm